Του Αθανασίου Καρυώτη Υπεύθυνου Ηλεκ. Εφ. ΗΧΩ

Ως συντελεστής της βιωματικής Σαρακατσάνικης κατασκήνωσης για παιδιά από 6 ετών μέχρι 16, στο θέμα της γαστρονομίας των Σαρακατσαναίων, μαζί με τους άλλους συντελεστές δώσαμε εξετάσεις και περάσαμε με άριστα, γιατί ξέρουμε να δουλεύουμε, και να αγαπάνε με τη καρδιά μας αυτό που καλούμαστε να κάνουμε. Ίσως τελικά αυτός να είναι, ο ιδανικότερος τρόπος μεταλαμπάδευσης της Σαρακατσάνικης παράδοσης στις ψυχές των παιδιών μας.

Συνεχίζετε με απροσδόκητη επιτυχία για 3η ημέρα η 1η Σαρακατσάνικη βιωματική κατασκήνωση. Θεματολογία Σήμερα... Σαρακατσάνικη γαστρονομία, φαγητά των Σαρακατσαναίων (σφαχτά -πίτες.) Εμπειρία ζωής για τα παιδιά μας.
Ότι επιθυμήσαμε το πέτυχε η βιωματική κατασκήνωση από μόνη της για πρώτη φορά σύμφωνα με την παραδοχή των γονέων.  Η αρχή έγινε. Επιβάλετε να δούμε την προσπάθεια αυτή πολύ σοβαρά όλοι όσοι ασχολούμαστε με το Σαρακατσάνικη παράδοση, και ιδιαίτερα οι Σύλλογοι Σαρακατσαναίων, ώστε να καθιερωθεί και να γίνει θεσμός. Ένα μεγάλο μπράβο σε όλους τους συντελεστές της κατασκήνωσης, και στην Π.Ο.Σ.Σ. Και του χρόνου να είμαστε καλά.
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΟ ΖΗΣΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο οι Σαρακατσάνοι σπάνιες φορές έτρωγαν κρέας. Αυτό οφείλεται και στο ότι κρατούσαν όλες τις νηστείες, που αν της υπολογίσουμε είναι πάνω από 200 μέρες το χρόνο, και στο ότι σπανίως έσφαζαν για προσωπική χρήση, έσφαζαν το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, το μεγάλο Ψυχοσάββατο του Μαΐου, τον Αη Γιώργη και στα βουνά  όταν κάποιος είχε κάνει τάμα σε γιορτή Αγίου ("ΓΚΟΥΡΜΠΑΝΙ"). Το κρέας ή ήταν βραστό ή ψημένο σε σούβλα, κοκορέτσια, και σπληνάντερα , αλλά και το "κλέφτικο", ψημένο κάτω από τη φωτιά σκεπασμένο με χώμα. Το ρύζι και τα όσπρια ( κυρίως φασόλια ) ήταν βασικά στη διατροφή τους. Από ζυμαρικά κυρίως ο τραχανάς και τα «νερ’ στά» ( ζυμαρικά που βράζονταν μόλις γίνονταν από κομμάτια ανοιγμένων φύλλων ).
Φαγητά στο «κακάβι»( καζάνι ) ήταν το «κατσαμάκι» από καλαμποκίσιο αλεύρι στο οποίο πρόσθεταν τυρί ή κομμάτια παστού . Ο χλιός ( χηλός ) πάλι από καλαμποκίσιο αλεύρι με τυρί που έβραζε, όμως και σαν σούπα ενώ το κατσαμάκι γινόταν πηχτό. Και η «γραβανή» με καμένο αλεύρι και τυρί. 
Το χαρακτηριστικότερο όμως της Σαρακατσάνικης διατροφής είναι οι πίτες.

Η αντιπροσωπευτικότερη είναι: Η στριφτόπιτα που γίνεται με τυρί και με ιδιαίτερη τεχνική, που τα φύλα γίνονται με το χέρι. Η κουλιρόπιτα το κάθε φύλλο ανοίγεται με τον πλάστρη, δηλαδή τυλίγεται μόνο του και κουλουριασμένα τοποθετούνται στο ταψί. Η σπανακόπιτα γίνεται με «νάνες» ( άγριο σπανάκι) που φύτρωνε δίπλα στα παλιά «γρέκια». Και αυτή γίνεται και κουλιρόπιτα. Η λαχανόπιτα και πολλές άλλες πίτες με γέμιση χορταρικών. Ο μπλανός είναι με καλαμποκίσιο αλεύρι μια άλλη πρόχειρη και πολύ γρήγορη στην παρασκευή τυρόπιτα εί­ναι και τούτη.

H μουντζωτή Μοιάζει πολύ με το κατσαμάκι, με τη διαφορά ότι μετά το βράσιμο ψήνεται στη γάστρα (ή στο φούρνο).

Η μπλατσίγκα είναι ψημένο «κατσαμάκι». Η τραχανόπιτα με γέμιση τραχανά και τέλος η «χ΄τη» ( χυτή), που ονομάζονταν έτσι γιατί χυνόταν μέσα στο ταψί και μετά ψήνονταν. Η μπουκβάλα ήταν ένα πολύ απλό πρόχειρο φαγητό, που γινόταν συνήθως το πρωί και προοριζόταν για τα παιδιά. Αντικαθιστούσε το ψωμοτύρι για να «κατεβαίνει» ευκολότερα και γευστικότερα.                                         Η Σταχτοκλουρα  Ήταν το ίδιο τυρόψωμο, το οποίο όμως το έψηναν σκεπάζο­ντας το με τη ζεστή στάχτη της φωτιάς της βάτρας. Η βιταλιά  Ήταν κομμάτι ζυμάρι, στο οποίο αναμείγνυαν και λίγο τυρί και το έψη­ναν στη γάστρα. Η γαλατόπιτα βάζουμε όλα τα φύλλα κάνουμε τις άκρες τους κόθρο γυρίζοντάς τες προς τα μέσα για να μην χυθεί η κρέμα. Το ζ'μάρι (ζυμάρι) Είδος τυρόπιτας πρόχειρης και γρήγορης παρασκευής γι' αυτό και πολύ συνηθισμένης. Η κολοκυθόπιτα  Στην πίτα αυτή στη θέση των λάχανων ή των τσουκνιδιών, βάζουμε βρασμένο και τεμαχισμένο σε κομματάκια κολοκύθι. Το κουσμάρι τρώγονταν από τα μέλη της οικογένειας στο τραπέζι ως συμπληρωματικό έδεσμα ή χρησιμοποιούνταν για τη λεγόμενη κουσμαρόπιτα.