|
Οι τίτλοι του τσέλιγκα.
Ανάλογα με τον πλούτο σε κοπάδια και σε πληθυσμό του τσελιγκάτου ο τίτλος του τσέλιγκα διακρίνεται σε:
Μικροτσέλιγκα, αυτός που το τσελιγκάτο του αποτελείται από δύο έως πέντε κονάκια λίγα κοπάδια λίγους συνεταίρους, σμίχτες, και από έναν έως δύο τσοπάνηδες που τους πληρώνει με μισθό, τα φυλαχτικά ή την ρόγα, τους ρογιασμένους ή τους μπιστικούς.
Μικροτσέλιγκα όμως λέγανε και αυτόν που είχε γίδια όσα πολλά και αν ήταν. Αυτόν δεν τον λογάριαζαν για την σειρά τους των πραγματικών τσελιγκάδων οι Σαρακατσαναίοι, και τον είχαν ξεπεσμένο. Οι βέροι Σαρακατσαναίοι περιφρονούσαν τα γίδια, τα είχαν για ντροπή και εξευτελισμό.
Τσέλιγκας είναι αυτός που έχει στο τσελιγκάτο του πάνω από επτά κονάκια, τουλάχιστον δώδεκα, αρκετά μεγάλο αριθμό από πρόβατα και λίγα γίδια για τις ανάγκες των οικογενειών, και μία καλή λακνιά από άλογα, φοράδες, μουλάρια, καθώς επίσης και πολλούς σμίχτες.
Αρχιτσέλιγκας, λεγόταν αυτός που είχε στο τσελιγκάτο του το λιγότερο εικοσιπέντε κονάκια καθώς και μεγάλα προτοκόπαδα, ένα πλούσιο βαλμαριό με πάνω από εκατό χοντρά ζα (ζώα), πολλούς σμίχτες και πολλούς ρογιασμένους. Ο αρχιτσέλιγκας λέγεται και πρωτοτσέλιγκας και μεγαλοτσέλιγκας ή καπετάνιος.
Οι υποχρεώσεις ήταν ίδιες απέναντι στο τσελιγκάτο είτε από τον μικροτσέλιγκα, είτε από τον τσέλιγκα είτε από τον αρχιτσέλιγκα, αδιάφορο αν είναι μικρό ή μεγάλο το τσελιγκάτο σε πληθυσμό ή σε βιος. Στρατολογεί, συμφωνεί, και πληρώνει τους συντρόφους του, την παρέα του, τους σμίχτες, και τους ρογιασμένους. Βρίσκει λιβάδια για βοσκές, τα μισθώνει και διαχειρίζεται όλα τα ζητήματα της ομάδας απέναντι στον μισθωτή. Κανονίζει τα βοσκοτόπια, ορίζει τους τσοπαναραίους και την δουλειά που θα κάνουν.