flag vizantioflag hellas

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.   twitter   facebook  

Σπύρος Καλλιώρας ο Θεσσαλομάχος.

Kalliwras Gewrgios new

 

Καλλιώρας Γεώργιος.
Ερευνητής, Συγγραφέας

 

Ο Σπύρος Καλλιώρας είχε Σαρακατσάνικη καταγωγή και κατάγονταν από το Τσαμάλι (Διόνυσος) Βοιωτίας. Ηταν ήταν ο πρώτος από τα τέσσερα αδέλφια (Δημήτρη, τον Σπύρο, τον Χρίστο και τον Βασίλη) που έφυγε από το Τσαμάλι- Διόνυσο Βοιωτίας και εγκαταστάθηκε στο Ντερβένι- Καλαμάκι Φθιώτιδος.

Ο Σπύρος όταν πήγε στο Ντερβένι-Καλαμάκι απέκτησε καλές σχέσεις με κάποιον Κώστα Κατσαμάκη η Κουμπάρο (πήρε το όνομα Κουμπάρος επειδή έκανε πολλές κουμπαριές). Οι δυο τους με τον καιρό αποκτήσανε μια καλή φιλία και κάποια στιγμή έγιναν και κουμπάροι. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Λάμπρου Καλλιώρα, ο Κατσαμάκης πρόσφερε γη στον Σπύρο Καλλιώρα στη περιοχή του Ντερβενιού. Επίσης σύμφωνα με την παράδοση ο Σπύρος Καλλιώρας και ο Κώστας Κουμπάρος ήταν σταυραδέρφια, επίσης σταυραδερφός τους ήταν και κάποιος Λιάκος από την Τσοπαλνάτα (σημερινή Λυγαριά), γιος ή εγγονός του Δημ. Λιάκου Καπετάνιου του 21 από το Καρπενήσι. Ο μπάρμπα Λάμπρος ο Καλλιώρας στην αφήγηση του μου είπε ότι ο Σπύρος Καλλιώρας ήταν σταυραδερφός με πολλά άτομα που ούτε ο ίδιος ήξερε ποια και πόσα ήταν και πως είχαν και μια σταυραδερφή .

Ο Σπύρος Καλλιώρας περνώντας το χρόνια εξελίχτηκε σε μικροκαπετάνιο της περιοχής και έδρασε από την περιοχή του Ντερβενιού και της Νότιας Θεσσαλίας που εκείνη την εποχή ήταν υπό Οθωμανική κατοχή .

Στην αναφερόμενη εποχή (1850-1881) οι υπόδουλοι Έλληνες της Θεσσαλίας μετά την είσοδο του υποστράτηγου Χριστόδουλου Χατζηπέτρου στην Θεσσαλία στις 14 Μαρτίου το 1854, όπως και η εισβολή του αντιστράτηγου Σκαρλάτου Σούτσου την 21 Ιανουαρίου του 1878 στην Τουρκοκρατούμενη Θεσσαλία και τις επιτυχίες που είχαν άρχισαν να δημιουργούν καπετανάτα. Ιδικά από τον χειμώνα του 1876 και έπειτα η περιοχή του Δομοκού είχε γεμίσει με μικρά και μεγάλα καπετανάτα. Ένα από αυτά θα πρέπει να ηταν και το καπετανάτο του Σπύρου Καλλιώρα. Όπως θα δούμε παρακάτω η ομάδα του αποτελούνταν από είκοσι οκτώ άτομα.

Στο χωριό Παλαμά Δομοκού, 7 Μαρτίου 1878, πραγματοποιείται μεγάλη σύναξη ντόπιων επαναστατών-καπεταναίων στο χώρο της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου. Οι Έλληνες καπεταναίοι ύψωσαν την Ελληνική σημαία, ορκίστηκαν με σύνθημα: «Ελευθερία ή θάνατος», δημιουργώντας μια σύγχρονη «Αγία Λαύρα» κήρυξαν την επανάσταση της Θεσσαλίας εναντίον των Τούρκων.

Συνεπαρμένοι από την ιδέα της απελευθέρωσης της Θεσσαλίας ο Σπύρος Καλλιώρας , ο Λιάκος από την Τσοπαλνάτα, ο Κώστας Κουμπάρος από το Ντερβένι, τα περισσότερα από τα σταυραδέρφια και πολλοί άλλοι Έλληνες της περιοχής αποφάσισαν να μπουν στην Θεσσαλία.

Πολύ πιθανών η ομάδα του Σπύρου Καλλιώρα να συμμετείχε στην εορταστική επαναστατική εκδήλωση που τελέστηκε στον Άγιο Αθανάσιο του Παλαμά που αναφέραμε παραπάνω.

Έτσι σύμφωνα με τον προφορικό λόγο με επικεφαλής δυο ντόπιους καπεταναίους από την Μοσχοκαρυά τον Λύγκο και τον Φαρμάκη αποφάσισαν να μπουν στην Θεσσαλία για να προκαλέσουν θέμα και να ξεκινήσει η επανάσταση.

Σύμφωνα πάντα με την αφήγηση του Λάμπρου Καλλιώρα η ομάδα κάποια στιγμή έφτασε στην Μάντρα Τρικάλων. Αυτή η άποψη μάλλον δεν πρέπει είναι ορθή. Το χωριό Μάντρα που ανέφερε ο μπάρμπα Λάμπρος δεν είναι στα Τρίκαλα αλλά έξω από την Λάρισα. Η Λάρισα ανέκαθεν είχε πάρα πολύ τούρκικο στρατό και θα ήταν πολύ παρακινδυνευμένο να πάνε εκεί και να προκαλέσουν επαναστατικό επεισόδιο. Όταν έφτασαν εκεί ένα τυχαίο γεγονός σκότωσαν έναν Τούρκο χωρικό που είχε πάει με το μουλάρι να μαζέψει ξύλα. Όπως αναφέραμε παραπάνω μαζί τους ήταν ο έμπειρος και παλιός κλέφτης ο Κώστας Κούτρας που τους συμβούλεψε να φύγουν από την περιοχή και να πάνε να κρυφτούν κάπου με ασφάλεια. Οι περισσότεροι δεν τον άκουσαν. Ο Κ. Κούτρας πήρε την ομάδα του και έφυγε και οι άλλοι έπεσαν να κοιμηθούν πάνω σε έναν λόφο.

Όταν το μουλάρι γύρισε μόνο του στο σπίτι η οικογένεια του Τούρκου χωρικού κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά και ειδοποίησε τον στρατό. Ο Τούρκικος στρατός είχε ήδη ειδοποιηθεί ότι στα βουνά υπάρχουν αντάρτες και το βράδυ κατάφερε να τους περικυκλώσει χωρίς εκείνοι να τους αντιληφθούν. Σύμφωνα με την αφήγηση του μπάρμπα Λάμπρου Καλλιώρα το πρωί που ξύπνησαν οι Έλληνες κατάλαβαν ότι ήταν περικυκλωμένοι. Από την μάχη που ακολούθησε από τους πολιορκημένους Έλληνες δεν γλύτωσε κανένας. Μια εβδομάδα αργότερα όταν οι συγγενείς του Κώστα Λιάκου από την Τσοπαλνάτα-Λυγαριά Φθιώτιδος πήγαν να πάρουν το πτώμα του συγγενή τους , βρήκαν όλα τα πτώματα πεταμένα σε ένα ρέμα μισοφαγωμένα από τα αγρίμια. Σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα του Λάμπρου Καλλιώρα από αυτή την μάχη βγήκε ένα τραγούδι που το τραγουδούσαν κάποτε στα χωριά της Λαμίας και του Δομοκού.

"Τι τ'άθελες βρε Λύγκο;

Τι τ'άθελες Φαρμάκη;

Βρε Λύγκο βρε Φαρμάκη

με τσιγκελό μουστάκι" ...

Μια διαφορετική αναφορά για την παραπάνω μάχη μου την έδωσε ο Κώστας Κουκούλης από το Καλαμάκι Φθιώτιδος και απόγονος του Σπύρου Καλλιώρα. Μου είπε ότι αυτή η μάχη δεν έγινε στην Μάντρα Τρικάλων αλλά στον Κόζιακα (Κερκέτιον όρος) , ένα βουνό των Τρικάλων.

Στον Κόζιακα, το πρωινό πριν την επίθεση οι Τούρκοι αμόλησαν ένα κοπάδι γελάδια κατά πάνω στους Έλληνες και έπειτα τους έκαναν επίθεση. Από τους περικυκλωμένους Έλληνες γλύτωσε μόνο ο Σπύρος ο Καλλιώρας και οι Τούρκοι του έβγαλαν τα μάτια.

Όλες οι παραπάνω αναφερόμενες ομολογίες για τον Σπύρο Καλλιώρα έχουν να κάνουν με τον τοπικό μύθο και παράδοση σε ότι έχει να κάνει με την επανάσταση της Θεσσαλίας.

Η αλήθεια όμως σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα ιστορικές πυγές είναι τελείως διαφορετική.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στις αρχές του 1878 η Ρωσία προέλασε νικηφόρα κατά της Τουρκίας και κατέλαβε την Αδριανούπολη. Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη βλέποντας την ευκαιρία που της δίνετε για να ελευθερώσει την σκλαβωμένη Θεσσαλία ξεσηκώνετε ζητάει την είσοδο της Ελλάδος στον πόλεμο και εισβολή στη Θεσσαλία.

Η Ελληνική κυβέρνηση κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης ανήγγειλε την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Θεσσαλία, απόφαση που έγινε δεκτή από το στρατό με ενθουσιασμό. Έτσι 25.000 στρατιώτες ξεκινούν από τη Λαμία για να απελευθερώσουν τους Θεσσαλούς αδελφούς τους.

Μετά ην είσοδο του στην Θεσσαλία ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε χωρίς αντίσταση τα χωριά στη περιοχή του Δομοκού και πολιόρκησε περίπου 1.200 Τούρκους στρατιώτες, που είχαν καταφύγει στο φρούριο του Δομοκού.

Τότε η αγγλική κυβέρνηση απείλησε με κυρώσεις την Ελλάδα, αν δεν ανακαλέσει το στρατό που εισέβαλε στη Θεσσαλία. Έτσι εκδόθηκε η αιφνίδια τηλεγραφική εντολή της επιστροφής του στρατού στη Λαμία, κάτι που προκάλεσε απογοήτευση, θυμό και αγανάκτηση στο στράτευμα. Όμως και στους Θεσσαλούς της περιοχής που φιλοξενούσε το ελληνικό στράτευμα η θλίψη ήταν απερίγραπτη. Σίγουρος θάνατος τους περίμενε αν έφευγε ο ελληνικός στρατός και αφηνόταν στην εκδικητική μανία των Τούρκων.

Ήταν 27 Ιανουαρίου του 1878. Το στράτευμα ετοιμαζόταν να αποχωρήσει. Τότε μια ομάδα 20 Υπαξιωματικών περίπου με αρχηγό τον Επιλοχία Δημήτριο Τερτίπη βγήκε από τις γραμμές και αρνήθηκε να αποχωρήσει. «Θα μείνωμεν ενταύθα ίνα υπερασπισθώμεν τους αδελφούς μας, τους κατοίκους, από την εκδίκησιν και την μάχαιραν των Τούρκων», δήλωσαν όλοι μαζί με θάρρος. Γύρω από τους υπαξιωματικούς συσπειρώθηκαν περίπου 150 στρατιώτες. Την επόμενη μέρα με 96 στρατιώτες συμπορεύτηκε με τον Δημήτριο Τερτίπη ο Επιλοχίας και φίλος του Γεώργιος Λάιος. Όλους αυτούς τους ένθερμους πατριώτες η Ελληνική πολιτεία τους χαρακτήρισε λιποτάκτες.

Ο Σπύρος Καλλιώρας με την ομάδα του λογικά θα πρέπει να μπήκαν στην Θεσσαλία πριν τον Ιανουάριο του 1878. Στις 28 Ιανουαρίου στο χωριό Δαουκλή Δομοκού το σώμα Υπαξιωματικών του Δ. Τερτίπη και Γεωργίου Λαΐου συναντήθηκε με τρεις ομάδες επαναστατών. Η μια ηταν του Σπύρου Καλλιώρα που αποτελούνταν από 28 άτομα. Η δεύτερη ηταν του Γέροντα Ν. Ζούτσου έμπυρου οπλαρχηγού του 1854 και του γιο του Αριστείδη με είκοσι περίπου άντρες και η ομάδα του και η τρίτη ηταν του Ι. Τράϊκου Βούλγαρη με 25 άτομα. Όλες αυτές οι ομάδες ενωθήκαν και διανυκτέρευσαν στο χωριό Δαουκλή. Την επόμενη ημέρα όλοι μαζί περιόδευσαν στο χωριό Ζαπάντη και από εκεί στις 29 Ιανουαρίου στο χωριό Δραμάλα.

Από εκείνη την ημέρα και έπειτα οι παραπάνω ομάδες ενώθηκαν και συμμετείχαν σε όλες τις επαναστατικές δράσεις μαζί με το σώμα των Υπαξιωματικών.

Τον γέροντα Ν. Ζούτσου τον συναντάμε σε όλες τις μάχες της θεσσαλικής επανάστασης. Στις 11 Φεβρουαρίου μάλιστα τραυματίστηκε στην μάχη της Σεκλύζης.

Τον Τράϊκο Βούλγαρη με την ομάδα του δεν τον ξανασυναντήσαμε σε καμία ιστορική αναφορά.

Τον Σπύρο Καλλιώρα όπως θα δούμε παρακάτω τον συναντάμε στις περισσότερες μάχες και συμπλοκές της Θεσσαλικής επανάστασης του 1878.

Στις 24 Φεβρουαρίου του 1878 στο χωριό Θραψίμι Καρδίτσας, Τουρκικό σώμα με 200 περίπου ιππείς πολιορκούσε απόσπασμα του σώματος Υπαξιωματικών που είχε αποσταλεί εκεί με επικεφαλή τον γενναίο Σπύρο Καλλιώρα. Ο Σπύρος Καλλιώρας με την ομάδα του είχε κλειστεί στον πύργο του χωριού και πολεμούσε καρτερικά τους Τούρκους μέχρι να έρθουν ενισχύσεις. Μόνος του δε σκότωσε 6 Τούρκους ιππείς μαζί με τα άλογα τους .

Στις 21 Μαρτίου 1878 ο Σπύρος Καλλιώρας και η ομάδα του πήραν μέρος στην τελευταία και αποφασιστική μάχη της θεσσαλικής επανάστασης στην μάχη της Ματαράγκας. Την ώρα που η μάχη έγερνε προς το μέρος των Ελλήνων ένας ιδιαίτερα ικανός τούρκος Αξιωματικός λίγα μέτρα πιο μπροστά από τον Σ. Καλλιώρα ηταν τραυματισμένος στο δεξί μάτι και ηταν πεσμένος πάνω σε ένα κασόνι πυρομαχικών. Εκείνη την στιγμή ο Σπύρος Καλλιώρας ηταν έτοιμος να σκοτώσει έναν Τούρκο στρατιώτη. Τότε πετάγετε ο τραυματισμένος Τούρκος αξιωματικός αγκαλιάζει τον Σπύρο Καλλιώρα και του φωνάζει «άφησε τον- άφησε τον». Τότε ο Σ. Καλλιώρας άφησε τον Τούρκο στρατιώτη στράφηκε προς τον Τούρκο αξιωματικό και τον σκότωσε .

Στην μάχη της Ματσαράγκας έχουμε και την τελευταία αναφορά για τον Σπύρο Καλλιώρα.

Γνωρίζουμε ότι δεν επέστρεψε από την επανάσταση της Θεσσαλίας του 1878. Δεν έχουμε όμως τις ιστορικές πυγές που να μας αναφέρουν που και κάτω από ποιες συνθήκες σκοτώθηκε.

Η παράδοση λέει ότι στη μάχη που σκοτώθηκε αυτός και η ομάδα του οι Τούρκοι είχαν χρησιμοποιήσει το παρακάτω τέχνασμα . Είχαν αμολήσει ένα κοπάδι βόδια και προσποιούμενοι ότι το κυνηγούσαν να το πιάσουν το κοπάδι με τα βόδια έπεσαν πάνω στους Έλληνες.

Η συγκεκριμένη τακτική χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους σε τρεις μάχες. Στις 16 Μαρτίου, στις 3 μμ στην φονικότατη Μάχη των Μαυρολιθάρων, στην πτώση της Μακρινίτσας στις 17 Μαρτίου του 1878 και στην Μάχη της Ματαράγκας στις 21 Μαρτίου του 1878.

Εδώ βλέπουμε ότι ο Σπύρος Καλλιώρας έφαγε την μπαρούτη με την χούφτα. Άντεξε όλες τις σκληρές μάχες της Θεσσαλικής επανάστασης αλλα χάθηκε όταν το θέμα της Θεσσαλίας είχε πια κριθεί υπέρ της Ελλάδος. Αν δεν σκοτώθηκε στην μάχη της Ματαράγκας τότε έχουμε τις εξής εκδοχές.

Μετά την μάχη της Ματαράγκας, έξω από τον Δομοκό έγιναν κάποιες σοβαρές συμπλοκές με αρχηγό των επαναστατών τον Α. Ρούκη. Στην μάχη κοντά στον Δομοκό συμμετείχε ο Λόχος των Θηβαίων. Σε αυτή την μάχη διαλύθηκε ολοσχερώς το σώμα του γεραιού Φράγκου.

Επίσης άλλες μάχες έγιναν στο Παλιόκαστρο Ρεντίνας, Άγιο Γεώργιο , Σεσκλύζα και Θρεψίμι Καρδίτσας.

Εδώ πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι ο Σπύρος Καλλιώρας δεν αναφέρετε στους καταλόγους των πεσόντων σε καμία από τις μάχες της Θεσσαλικής Επανάστασης. .

Πρέπει όμως να αναφέρουμε ξανά ότι σύμφωνα με τον απόγονο του και πολυγνώστη Κωνσταντίνο Κουκούλη ο Σπύρος Καλλιώρας σκοτώθηκε στο βουνό Κόζιακας σε κάπια μάχη που δεν αναφέρετε από κανέναν ιστορικό ερευνητή.

Συνεχίζοντας, από τον μύθο μαθαίνουμε ότι ο Σπύρος Καλλιώρας σκοτώθηκε μαζί με όλη του την ομάδα αμέσως μετά την είσοδο του στην Θεσσαλία . Σύμφωνα όμως με τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία μαθαίνουμε ότι ο Σπύρος Καλλιώρας όχι μόνο δεν σκοτώθηκε με την είσοδο του στην Θεσσαλία αλλα πήρε μέρος και διακρίθηκε σε πολλές μάχες ειδικότερα δε στην τελευταία και αποφασιστική για την επανάσταση μάχη στην Ματαράγκα.

Επίσης μαθαίνουμε ότι ο παλιός και έμπυρος κλέφτης που ηταν μαζί του μετά την είσοδο τους στην Θεσσαλία δεν ηταν ο κλέφτης Κώστας Κούτρας αλλα ο έμπυρος οπλαρχηγός του 1854 ο Γέροντα Ν. Ζούτσος με το γιο του Αριστείδη. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ιστορικά στοιχεία ο μόνος αγωνιστής που έφερε το όνομα Λύγκος και τον συναντάμε στην επανάσταση της Θεσσαλίας είναι ο στρατιώτης Ν. Λύγκος που σκοτώθηκε στην μάχη της Μακρυνίτσας στις 17 Μαρτίου του 1878. Άλλη αναφορά με το όνομα Λύγκος δεν υπάρχει.

Όσο για τον Καπετάνιο Ι. Φαρμάκη που αναφέρετε στον μύθο σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ιστορικές πληροφορίες κατάγονταν από την Αράχοβα και ηταν φοιτητής της ιατρικής.

Όταν εκδηλώθηκε η θεσσαλική επανάσταση ο νεαρός φοιτητής με πύρινους λόγους ξεσήκωσε τους συμφοιτητές του και γύρω στα εκατό άτομα ξεκίνησαν για να συμμετάσχουν στην επανάσταση της Θεσσαλίας. Ίσως η παράδοση για τον Λύγκο να εννοεί τον βοηθό του και φοιτητή Νικόλαο Τσάμη .

Ο Ιωάννης Φαρμάκης και η ομάδα του έδρασε στην περιοχή του Αλμυρού. Την τελευταία αναφορά που έχουμε για αυτόν και την ομάδα του την συναντάμε στην μάχη της Μακρυνίτσας. Στην αποφασιστική μάχη της Ματαράγκας δεν τον αναφέρει κανένας ερευνητής.

Ας πάμε στο τραγούδι.

“Πολλά ντουφέκια πέφτουν βρε Λύγκο,

βρε Λύγκο, βρε Λύγκο,

βρε Φαρμάκη, και φοβερά βροντάνε.

Μήτε σε γάμο πέφτουν βρε Λύγκο,

βρε Λύγκο μήτε σε πανηγύρι,

βρε Λύγκο, βρε Λυγκούδι,

ούτε σε γάμο πέφτουν, βρε Λύγκο, βρε Φαρμάκη

μα πέφτουν μές΄τον τόπο μας στα κλέφτικα λημέρια,

βρε Λύγκο βρε Φαρμάκη και τσιγκελό μουστάκι.

Χαλάσανε την κλεφτουριά τον Λύγκο, τον Φαρμάκη και τον καπετάνιο.

Βαρέσανε τον σταυραετό βρε Λύγκο ,βρε Λύγκο.

Τον Λύγκο τον Φαρμάκη, με τσιγκελό μουστάκι.

Άλλη παραλλαγή.

“Πολλά ντουφέκια πέφτουν βρε Λίγκο , βρε Λίγκο,

βρε Λίγκο βρε Φαρμάκη, με τσιγκελό μουστάκι.

Μήτε σε γάμο πέφτουν βρε Λίγκο, βρε Λίγκο

μήτε σε πανηγύρι, βρε Λίγκο, βρε Λιγκούδι,

ούτε σε γάμο πέφτουν, βρε Λίγκο, βρε Φαρμάκη

πέφτουν μέσα σε Ζημιάριζα (?)

Σκοτώσανε την κλεφτουριά βρε Λίγκο, βρέ Φαρμάκη,

τον Λίγκο τον Φαρμάκη, με τσιγκελό μουστάκι.

Από τις δυο παραλλαγές που διαβάσαμε στο παραπάνω τραγούδι καταλαβαίνουμε πως το τραγούδι αναφέρετε σε κάποιους αγωνιστές Λύγκο και Φαρμάκη οι οποιοι σκοτώθηκαν σε κάποια μάχη. Μπορεί όμως ο Λύγκος και ο Φαρμάκης να είναι το ίδιο πρόσωπο. Μπορεί να είναι ο Ιωάννης Φαρμάκης που αναφέραμε παραπάνω και ο βοηθός του Νικόλαος Τσάμης. Το ερώτημα είναι γιατί ο Μιλτιάδη Δ. Σειζάνης μετά ην ήτα της Μακρινίτσας δεν αναφέρει πουθενά έναν πραγματικά μεγάλο αγωνιστή σαν τον Ι. Φαρμάκη ; Όπως επίσης ο ίδιος αγωνιστής- συγγραφέας αναφέρει αναλυτικά τα κατορθώματα του Σπύρου Καλλιώρα και πάντα τον αποκαλούσε ήρωα λόγο της πολεμικής του δράσης. Όμως και αυτόν μετά την μάχη της Ματαράγκας δεν τον αναφέρει πουθενά ενώ αναφέρει αναλυτικά τις μάχες που ακολούθησαν μέχρι την παρέμβαση των Άγγλων στις 19 Απριλίου του 1878.

Ίσως το τραγούδι να μην αναφέρετε στον σπουδαστή της ιατρικής Ιωάννη Φαρμάκη αλλά σε άλλο πρόσωπο με το όνομα Φαρμάκης .

Ψάχνοντας προσεκτικά τα πρόσωπα που πήραν μέρος στην επανάσταση της Θεσσαλίας συναντάμε και κάποιον Ιωάννη Φαρμάκη ληστή από την περιοχή του Αλμυρού.

Επομένως το τραγούδι ίσως να αναφέρονταν στον ληστή Ιωάννη Φαρμάκη. Το ερώτημα πάλι είναι που εμπλέκετε ο Σπύρος Καλλιώρας και η ομάδα του διότι σύμφωνα με τον παραπάνω μύθο γνωρίζουμε ότι τραγούδι «Τι τάθελες βρε Λύγκο ; Τι τάθελες Φαρμάκη;» Βγήκε από την μάχη που χάθηκε ο Σπύρος Καλλιώρας και η ομάδα του.

Οι υποθέσεις που μπορούμε να κάνουμε όλοι μας είναι δεκάδες αν όχι εκατοντάδες.

Η αλήθεια όμως είναι ότι στην ζωή του Σπύρου Καλλιώρα και της ομάδος του μπλέκεται με τον μύθο και την παράδοση όχι μόνο του δικού αλλα πολλών προσώπων που πήραν μέρος και διακρίθηκαν στις ιδιαίτερα σκληρές μάχες που ακλούθησαν . Επίσης η έλλειψη ιστορικών στοιχείων από κάποιο σημείο και έπειτα δεν μας βοηθήσει ιδιαίτερα στην ανάγνωση της αλήθειας και των πραγματικών στοιχείων .

Γεώργιος Καλλιώρας. Απόστρατος Αξιωματικός Π.Ν. Εκπρόσωπος ΕΑΑΝ για τον νομό Φθιώτιδος.

Ερευνητής, Συγγραφεας.