flag vizantioflag hellas

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.   twitter   facebook  

3ο Επιστημονικό Διεθνές Συνέδριο Σαρακατσαναίων: Μία αποτίμηση

vamvouri chr

 Της Χριστίνας Φ. Βαμβούρη-Δημάκη

Σχ. Σύμβουλος Φιλολόγων Δράμας

Η προκήρυξη του 3ου επιστημονικού συνεδρίου από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων, με θέμα Σαρακατσαναίοι, Πορεία και προοπτική στο χώρο και στο χρόνο, ήταν μια πρόκληση για τη συνάδελφο, μουσικοπαιδαγωγό, Μαρία Πολυχρονίδου, και για μένα, μια που δεν είμαστε Σαρακατσάνες. Έχουμε, όμως, φίλους Σαρακατσαναίους. Μας είναι, επίσης, γνωστό ότι πρόκειται για ένα αρχαίο ελληνικό φύλο, με άγνωστο το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, λόγω έλλειψης γραπτών πηγών. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να στείλουμε μια περίληψη με θέμα: Ανακαλύπτοντας πτυχές της ιστορίας των Σαρακατσαναίων, μέσα από σαρακατσάνικα τραγούδια, συνδυάζοντας, έτσι, τις επαγγελματικές μας ειδικότητες. Η αποδοχή της περίληψης μας έδωσε χαρά, αλλά ταυτόχρονα μας δημιούργησε άγχος για το αν θα φέραμε σε πέρας με επιτυχία το σχέδιο διδασκαλίας που είχαμε σκεφτεί, ώστε να είναι λειτουργικό και χρηστικό.
Την πρώτη μέρα του συνεδρίου φτάσαμε αργά το απόγευμα στη βροχερή Στυλίδα, όπου αποζημιωθήκαμε για τη δύσκολη διαδρομή, μια που η θερμή υποδοχή, η ευγένεια, η προθυμία και η φιλικότητα των μελών του Δ.Σ. της Π.Ο.Σ.Σ. θέρμαναν τις καρδιές μας. Είμασταν τυχερές γιατί προλάβαμε την ομιλία του κ. Γ. Καψάλη για τη Σαρακατσάνα γυναίκα και μάνα και της κ. Μαρίνας Βρέλλη-Ζάχου για τη λαογραφική προσέγγιση της Σαρακατσάνας με λόγια και εικόνες. Εκείνο, όμως, που μας ταξίδεψε, κυριολεκτικά, πίσω στο χρόνο ήταν το δρώμενο για τον κύκλο ζωής της Σαρακατσάνας γυναίκας, το οποίο ετοίμασε και παρουσίασε η θεατρική ομάδα του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ν. Θεσσαλονίκης, Η Ένωση, μαζί με τα παιδιά του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ν. Ημαθίας, Οι Σταυραετοί.
Η έναρξη του συνεδρίου ήταν ακόμη μια ευχάριστη έκπληξη για μας, επειδή διαπιστώσαμε πόσο δεμένοι είναι οι Σαρακατσαναίοι μεταξύ τους, καθώς και από το γεγονός ότι δημόσια πρόσωπα και πολιτικοί ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου να παραστούν και να απευθύνουν χαιρετισμό. Οι περισσότεροι παρακολούθησαν μέρος, τουλάχιστον, του συνεδρίου, πράγμα που δε συνηθίζεται, λόγω των πολλών υποχρεώσεων των ανθρώπων αυτών.
Οι επιστημονικές ανακοινώσεις που ακούστηκαν το Σάββατο και την Κυριακή ήταν, στην πλειοψηφία τους, ενδιαφέρουσες και άρτιες και φώτισαν πολλές πλευρές της Ιστορίας, της Λαογραφίας του αρχαίου φύλου των Σαρακατσαναίων. Ακούστηκαν πολλές πληροφορίες για την καταγωγή, τις αρχές, τις αξίες, την οικονομική οργάνωση, τους χορούς και τα τραγούδια των Σαρακατσαναίων, τις διαδρομές τους στα Άγραφα και την ακούσιά μετακίνησή τους από την Πιερία (με όσα δεινά συνεπάγονται αυτού του είδους οι μετακινήσεις), για το θησαυρό του αδημοσίευτου αρχείου της Αγγελικής Χατζημιχάλη και πολλά άλλα στοιχεία, μέχρι τώρα άγνωστα, όπως, άλλωστε, πρέπει να γίνεται σε ένα συνέδριο. Αυτό, από μόνο του, αποδεικνύει την επιστημονικότητα του συνεδρίου.
Επιπλέον, εκτός από την πληθώρα πληροφοριών που ανακοινώθηκαν, μάθαμε πολλά και για τις συνεχείς δραστηριότητες της Π.Ο.Σ.Σ., όπως παρουσιάσεις βιβλίων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, έκδοση της ηλεκτρονικής εφημερίδας Ηχώ των Σαρακατσαναίων με την πλούσια και αξιόλογη αρθρογραφία, εκδηλώσεις για τις εθνικές επετείους, βραβεύσεις αριστούχων μαθητών, χορούς και ανταμώματα. Είναι φανερό ότι όλες αυτές οι δραστηριότητες της Π.Ο.Σ.Σ. και των κατά τόπους Συλλόγους των Σαρακατσαναίων κατορθώνουν να κρατούν ενωμένους τους ανά τη χώρα Σαρακατσαναίους.
Στα θετικά του συνεδρίου καταγράφεται, ακόμη, και η ικανοποιητική συμμετοχή Σαρακατσαναίων, διαφόρων ηλικιών από όλη τη χώρα, αλλά και πολιτών της Στυλίδας, της Λαμίας και της ευρύτερης περιοχής που δεν είναι Σαρακατσαναίοι. Το γεγονός αυτό είναι ενθαρρυντικό γιατί αποδεικνύει ότι το ενδιαφέρον για την παράδοσή μας παραμένει ζωντανό και δεν περιορίζεται μόνον στο στενό πλαίσιο ενός συνεδρίου.
Οι τελικές μας εντυπώσεις είναι εξαιρετικές γιατί όχι μόνον μάθαμε πολλά για τους Σαρακατσαναίους και την ιστορία τους, αλλά γνωρίσαμε εξαιρετικούς ανθρώπους και επιστήμονες και διασκεδάσαμε με τους ήχους των σαρακατσάνικων τραγουδιών, συνδυάζοντας, έτσι, την επιστημοσύνη με την ψυχαγωγία
Κλείνοντας την αποτίμησή μας, τα στοιχεία που κρατάμε έντονα στη μνήμη μας από το συνέδριο είναι η αγάπη που έχουν οι Σαρακατσάνοι για την καταγωγή, τα ήθη, τα έθιμα και την ιστορία τους, το πάθος για να διαφυλάξουν ζωντανή την παράδοσή τους σε όλες τις εκφάνσεις της, καθώς και όλα εκείνα τα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν, το αίσθημα της ουσιαστικής και πραγματικής φιλοξενίας και την πραγματική απόλαυση που βιώνουν στο άκουσμα της παραδοσιακής τους μουσικής. Το συνέδριο αποτέλεσε, για μας ένα έναυσμα για να γνωρίσουμε ένα σημαντικό φύλο του τόπου μας, να προσεγγίσουμε την ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερη ιστορία και τη μουσική της παράδοση και να έλθουμε σε επαφή με ορισμένα από τα ήθη και τα έθιμά τους. Θεωρούμε πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε και να υποστηρίζουμε κάθε φύλο του τόπου μας, όχι απλά για να γυρνάμε στο παρελθόν και να αναπολούμε τα περασμένα, αλλά για να μην ξεχνάμε τις ρίζες και την καταγωγή μας και για να μεταλαμπαδεύουμε στις νεότερες γενιές ουσιαστικές αξίες, απορρίπτοντας τον πρόσκαιρο χαρακτήρα της εποχής μας.
Για όλα τα παραπάνω ευχαριστούμε ακόμη μια φορά και συγχαίρουμε το Δ.Σ. της Π.Ο.Σ.Σ., καθώς και την επιστημονική και οργανωτική επιτροπή του Συνεδρίου και ευχόμαστε εις το επανιδείν και καλή επιτυχία σε όλα τα σχέδιά της.